Παρασκευή 10 Ιουλίου 2009

Κριτική στις προτάσεις της ΠΑΣΕΓΕΣ αναφορικά με τη νέα ΚΑΠ για την κατάργηση των παρακρατημάτων 4% άρθρου 69 καν. 1782/03 και 2% υπέρ ελαιουργικών φορέων.

΄΄Από πίτα που δεν τρως τι σε νοιάζει αν καεί΄΄ λέει ο θυμόσοφος λαός και εγώ θα συμπλήρωνα ΄΄πόσο μάλλον αν θέλεις να καεί΄΄. Τα παραπάνω αφορούν την ΠΑΣΕΓΕΣ και τις προτάσεις της μέσω του προέδρου της στην Καλαμάτα την Παρασκευή 3 Ιουλίου στα πλαίσια της διαβούλευσης για την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και συγκεκριμένα για την κατάργηση του ποιοτικού παρακρατήματος 4% και του 2% υπέρ ελαιουργικών φορέων. Βέβαια η αναθεώρηση της ΚΑΠ είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο το οποίο η ΠΑΣΕΓΕΣ με τον τρόπο που το χειρίζεται μάλλον θέλει να αιφνιδιάσει και να κλείσει το θέμα το συντομότερο δυνατό. Στην εν λόγω εκδήλωση δεν γνωρίζω πόσοι έλαβαν προσκλήσεις, πάντως εμείς αγνοούσαμε την εκδήλωση και δεν συμμετείχαμε διότι προφανώς, σε αντίθεση με προηγούμενες εκδηλώσεις, οι διοργανωτές ξέχασαν να μας καλέσουν.
Επιφυλασσόμαστε λοιπόν για μια γενικότερη τοποθέτηση στο προσεχές μέλλον όσον αφορά τη νέα ΚΑΠ. Για την ώρα θα σταθώ μόνο στην πρόταση της ΠΑΣΕΓΕΣ για την κατάργηση των δυο παρακρατημάτων.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με το ποιοτικό παρακράτημα το οποίο (εκτός των βιοκαλλιεργητών, παραγωγών ΠΓΕ και ΠΟΠ που για ευνόητους λόγους δεν θα ασχοληθώ εδώ) λαμβάνουν και ελαιοπαραγωγοί που έχουν ενταχθεί σε ομάδες που εφαρμόζουν Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Η ΠΑΣΕΓΕΣ λοιπόν διαπίστωσε ότι το ποιοτικό παρακράτημα δεν έχει προσφέρει τίποτα και προτείνει την κατάργησή του. Αν η παραπάνω πρόταση αφορούσε κάποιον άλλο νομό πιθανόν ο κύριος πρόεδρος να είχε κάποιο δίκιο. Στο νομό Μεσσηνίας όμως στον οποίο μπήκαν τα θεμέλια για το σύστημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης στην καλλιέργεια της ελιάς, ήδη έχουμε δρέψει σημαντικούς και μετρήσιμους καρπούς. Αναφέρω μόνο αυτά που φαίνονται και συγκεκριμένα τα βραβεία ποιότητας που απέσπασαν πέρυσι και φέτος οι ομάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης στο ΄΄Φεστιβάλ Ελαιολάδου΄΄ και στην έκθεση ΄΄Ελαιοτεχνία΄΄. Αναφέρω τη σημαντικότατη διάκριση για δεύτερη συνεχή χρονιά του Α/Σ Ελαιώνας στον διαγωνισμό Mario Solinas, διάκριση η οποία τιμά όλες τις ομάδες που εφαρμόζουν ολοκληρωμένη διαχείριση, αλλά κυρίως το Μεσσηνιακό και Ελληνικό ελαιόλαδο. Πόσα βραβεία ποιότητας είχαν πάρει οι οργανώσεις παραγωγών του νομού μας άραγε πριν τις ομάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης;
Και εκτός από αυτά που φαίνονται είναι και αυτά που δεν φαίνονται, όπως η βελτίωση του περιβάλλοντος και η μείωση του κόστους παραγωγής που έχει επιτευχθεί. Είναι επίσης το γεγονός ότι οι ομάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης ως ζωντανά κύτταρα στις τοπικές κοινωνίες, παρά τις αδυναμίες τους κυρίως από έλλειψη πόρων, πρωτοπορούν χτίζοντας θεμέλια για έναν υγιή και σύγχρονο συνεργατισμό. Αυτόν της οργανωμένης παραγωγής και καθετοποίησης, αφού όλες οι υγιείς προσπάθειες στην περιοχή μας έχουν στραφεί στην τυποποίηση και προώθηση του ελαιολάδου που παράγουν.
Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί εδώ ότι όλα τα παραπάνω δημιουργούν συνθήκες άμιλλας μεταξύ των ομάδων και η άμιλλα όπως είναι γνωστό στους γνωρίζοντες έστω και λίγη ιστορία, πάντα ενεργοποιούσε τους έλληνες αντίθετα από τη συνήθη μεμψιμοιρία και την ηττοπάθεια. Και αυτά δεν είναι απλά ‘λόγια’. Θα ήταν τιμή μας η επίσκεψη του κυρίου προέδρου της ΠΑΣΕΓΕΣ και Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου και Ελιάς (ΕΔΟΕΕ) για να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι τα παραπάνω.
Το ποιοτικό παρακράτημα λοιπόν λειτούργησε ως κίνητρο στους παραγωγούς να ενταχθούν στις ομάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης, κι αυτές με τη σειρά τους αξιοποίησαν με τον καλύτερο τρόπο τις συνδρομές των παραγωγών διότι είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όλες αυτές οι προσπάθειες στην πλειοψηφία τους στηρίζονται στην αυτοχρηματοδότηση. Τώρα βέβαια ουδείς αμφιβάλει ότι στο κυνήγι των επιδοτήσεων έχουν στηθεί παράγκες, (σύνηθες φαινόμενο της ελληνικής πραγματικότητας, άλλωστε γι αυτά τα εκφυλιστικά φαινόμενα έχουμε τοποθετηθεί πολλές φορές) οι οποίες αποτελούν δυσφήμιση για την όλη προσπάθεια η οποία συνεχώς καταβάλεται. Το να βλέπουμε όμως μόνο την αρνητική πλευρά υποδηλώνει λογική που υποκινείται είτε από μιζέρια είτε από σκοπιμότητες.
Θα περίμενε λοιπόν κανείς από την κορυφαία συνεταιριστική οργάνωση να ακούσει προτάσεις για το πώς θα διορθώσουμε τα κακώς κείμενα και όχι να κόψουμε ό,τι πονάει αντί να το θεραπεύσουμε. Η δική μας πρόταση για παράδειγμα αναφορικά με το ποιοτικό παρακράτημα είναι να στραφεί στην ενίσχυση των μετρήσιμων βελτιώσεων και των επιδόσεων και όχι των πιστοποιητικών. Από πιστοποιητικά μπουχτίσαμε πλέον.
Όσον αφορά τώρα το παρακράτημα 2% υπέρ ελαιουργικών φορέων οφείλω να θυμίσω στον κύριο πρόεδρο ότι η ΕΔΟΕΕ -της οποίας επίσης είναι πρόεδρος- με τον προηγούμενο κανονισμό 2080/05 διαχειρίστηκε έναν πακτωλό χρημάτων συγκεκριμένα το ποσό των 9,4 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο μάλιστα αποτελούσε τη μερίδα του λέοντος. Αν λοιπόν ο ίδιος δεν διαπίστωσε κανένα μετρήσιμο αποτέλεσμα γι αυτό και προτείνει την κατάργησή του, τότε μάλλον έγινε κάκιστη διαχείριση του προγράμματος το οποίο από ότι διαπιστώσαμε αναλώθηκε σε πανάκριβες φιέστες και σε μελέτες για την ανακάλυψη της πυρίτιδας. Φταίει λοιπόν ο κανονισμός, ή οι διαχειριστές του ΕΔΟΕΕ, Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) κτλ οι οποίοι ως κύριοι δικαιούχοι ελαιοκομικοί φορείς κατάφεραν, κατά την κυνική ομολογία του προέδρου, να μην δημιουργήσουν κανένα μετρήσιμο αποτέλεσμα και συνεπώς προτείνει την κατάργησή του και την απόδοση των χρημάτων άμεσα στους παραγωγούς;
Και μιας και τα περισσότερα χρήματα του καν. 867/08 πήγαν για Ολοκληρωμένη Διαχείριση- την οποία όχι μόνο πιστοποιεί αλλά έκανε και δικό της πρότυπο η ΠΑΣΕΓΕΣ -λες και είχαμε έλλειψη από πρότυπα- πως γίνεται να μην κατανοεί την βασική αρχή της, δηλαδή ότι κάθε αστοχία (όπως αυτή με την αξιοποίηση των προγραμμάτων) αναλύεται μελετάται και μετά σχεδιάζονται και υλοποιούνται διορθωτικές ενέργειες; Αξιοποιείται δηλαδή το πάθημα ως μάθημα, αντί να κόβουμε ότι μας πονάει. Μήπως αυτά λέγονται διότι το ΥΑΑ&Τ αξιολογώντας την ΕΔΟΕΕ με το προηγούμενο πρόγραμμα του 2080/05 της ενέκρινε ψιχία με τον καν 867/08 ενώ η ίδια ζητούσε έγκριση προγραμμάτων ύψους περίπου 13 εκατομμυρίων ευρώ για να ψηλώσει και άλλο το βουνό με τις μελέτες; Αφού λοιπόν πίστευε ότι το παρακράτημα υπέρ ελαιουργικών φορέων δεν προσφέρει τίποτα γιατί κατέθεσε πρόσφατα πρόγραμμα μαμούθ στον καν. 867/08;
Αν ο κύριος πρόεδρος επίσης κόπτετε όψιμα να προσθέσει 20-30 ευρώ στις τσέπες των παραγωγών από την κατάργηση των παρακρατημάτων θα μπορούσε εδώ και τόσα χρόνια να φροντίσει ώστε οι υπηρεσίες οι οποίες μας προσφέρει (ενεργοποιήσεις κτλ) να χρεώνονται με το πραγματικό κόστος (το οποίο δεν έχει ανακοινωθεί ποτέ άλλωστε) διότι είναι απαράδεκτο, ανήθικο και κυρίως εξωκαταστατικό οι δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνεταιριστικές οργανώσεις να κερδοσκοπούν σε βάρος των παραγωγών και να τους χρησιμοποιούν ως χρηματοδότες παρέχοντας μονοπωλιακά κακές και πανάκριβες υπηρεσίες. Έτσι θα είχαν προστεθεί πολλά περισσότερα ευρώ στις τσέπες των παραγωγών. Θα ήταν επίσης και μια κίνηση καλής θελήσεως προς την κατεύθυνση ανάκτησης της χαμένης αξιοπιστίας του περίφημου ΄΄συνεταιριστικού κινήματος΄΄ από το οποίο στους χαλεπούς καιρούς που διανύει η ελληνική γεωργία οι έλληνες αγρότες έχουν καταλάβει πολύ καλά ότι όχι μόνο δεν έχουν να περιμένουν τίποτα, αλλά αντίθετα μέσω αυτού με διάφορους τρόπους και τεχνάσματα θα συναντούν συνεχώς προβλήματα
Τέλος κύριε πρόεδρε της ΠΑΣΕΓΕΣ και ΕΔΟΕΕ επιτρέψτε μου να σας θυμίσω και διορθώστε με αν κάνω λάθος, ότι τα παρακρατήματα του άρθρου 69 και των ελαιουργικών φορέων είναι εργαλεία που σκοπό έχουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής ελαιοκομίας. Αν δεν το έχουν πετύχει στο βαθμό που θα έπρεπε, ευθύνονται αυτοί που τα χειρίζονται. Χρειάζονται συνεπώς βελτιώσεις και όχι πέταμα. Οι σοφοί άνθρωποι δεν πετούν τα εργαλεία αλλά τα βελτιώνουν, πρωτίστως όμως μαθαίνουν να τα χειρίζονται.

Κόκκινος Γιώργος
Πρόεδρος ΔΣ Ομάδας Παραγωγών ΄΄Νηλέας΄΄
Χώρα Μεσσηνίας 9 Ιουλίου 2009

Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Έχουν περάσει περισσότερα από εφτά χρόνια, από τις αρχές του 2002 που 55 ελαιοπαραγωγοί ιδρύσαμε την Ομάδα Παραγωγών Ελαιολάδου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης ΄΄Νηλέας΄΄.
Ο στόχος τότε άρχιζε και τελείωνε με την περίφημη πιστοποίηση που στα μάτια όλων φάνταζε ως ο τελικός προορισμός. Κανείς μας δεν φανταζόταν τότε ότι είχαμε εμπλακεί σε μια μεγάλη περιπέτεια, σε ένα δύσκολο αλλά πολύ ενδιαφέρον ταξίδι και με πολλούς σταθμούς, στους οποίους σιγά σιγά καλλιεργήσαμε το όραμά μας.
Πολύ γρήγορα λοιπόν καταλάβαμε ότι η πιστοποίηση δεν ήταν το τέλος αλλά η αρχή και η ολοκληρωμένη διαχείριση δεν ήταν μαγικό ραβδί αλλά αποτελεσματικό εργαλείο, με το οποίο αποκτούσαμε τη μέθοδο αλλά και δεξιότητες για να πετυχαίνουμε τους στόχους μας.
Έχοντας ως δεδομένη τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουμε όλοι οι ελαιοπαραγωγοί με το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας να φαντάζει δυσοίωνο, το ερώτημα είναι αν μπορούμε έστω και στο και πέντε να θέσουμε εφικτούς στόχους η επίτευξη των οποίων να μπορεί έστω μακροπρόθεσμα να βελτιώσει την υπάρχουσα κατάσταση, διότι τα στοιχεία μας είναι απογοητευτικά.
Την ελαιοκομική περίοδο 07-08 με μέσο κόστος παραγωγής 1,72€/κιλό ελαιολάδου η μέση στρεμματική πρόσοδος ήταν 150€. Την περίοδο 08-09 το μέσο κόστος παραγωγής ήταν 1,71€/κιλό ελαιολάδου και η μέση στρεμματική πρόσοδος 54€!. Το δεδομένο ότι το ελαιόλαδο είναι πλέον ένα παγκόσμιο προϊόν με τιμές που διαμορφώνονται στη διεθνή αγορά, στην οποία μεθοδεύονται συχνά κερδοσκοπικά παιχνίδια σε βάρος των παραγωγών, κάνει τα πράγματα ακόμα ποιο δύσκολα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να αφήσουμε να καλλιεργηθεί κλίμα ηττοπάθειας και να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια.
Αντίθετα γι αυτόν ακριβώς το λόγο, πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και να αφουγκραστούμε τις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς, αναπτύσσοντας παράλληλα ένα ισχυρό οπλοστάσιο επιχειρημάτων ποιότητας που να ανταποκρίνεται στις παραπάνω απαιτήσεις. Εξωστρέφεια λοιπόν για να αντιληφθούμε τις απαιτήσεις της αγοράς και όχι εσωστρεφείς και κατά το δοκούν ερμηνείες για τη λειτουργία της.
Ένα ισχυρό πλεονέκτημα που μπορούμε να αναπτύξουμε είναι η τεκμηριωμένη -και όχι κατά δήλωση- παραγωγή ελαιολάδου με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον. Αυτό βέβαια είναι κάτι που ακούγεται συχνά, το ζητούμενο όμως είναι κατά πόσο αυτό μπορεί να αποδειχτεί η απλά εκφράζει ευσεβείς πόθους. Η εστίαση λοιπόν στο περιβάλλον έχει δυο οπτικές γωνίες, την μείωση του κόστους παραγωγής αφενός και αφετέρου την ικανοποίηση μιας βασικής και συνεχώς διογκούμενης απαίτησης των καταναλωτών, εφόσον τα περιβαλλοντικά προβλήματα τείνουν να γίνουν η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα. Η στροφή λοιπόν της γεωργίας, λόγω του ιδιαίτερου ρόλου της, στην παραγωγή προϊόντων υψηλής περιβαλλοντικής ποιότητας είναι μια ευκαιρία που κατά την εκτίμησή μου πρέπει να αξιοποιηθεί με τον πλέον αξιόπιστο και καλύτερο δυνατό τρόπο.
Πολλοί θα υποστηρίξουν ότι αυτή την ανάγκη έρχεται να την καλύψει η βιολογική γεωργία, η οποία είναι μια αξιόλογη καλλιεργητική πρακτική που στα πλαίσια του Νηλέα ασκείτε σε ποσοστό 20% της καλλιεργούμενης έκτασης. Όμως σε πανελλήνιο επίπεδο οι προσδοκίες για τη βιολογική γεωργία είναι η επέκτασή της σε ποσοστό 5% των καλλιεργούμενων εκτάσεων, το ζητούμενο λοιπόν είναι η τύχη του υπόλοιπου 95%. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που αποδεχτήκαμε την πρόταση της Ρόδαξ Άγρο ΕΠΕ να επιδιώξουμε την πιστοποίηση με βάση τον κανονισμό ΕΜΑS 761/01 (Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου)
Οι κύριοι λόγοι είναι τρεις, πρώτον πρόκειται για ευρωπαϊκό κανονισμό, δεύτερον ο οργανισμός που πιστοποιείτε υποχρεώνεται σε μια εξωστρέφεια όσον αφορά τις περιβαλλοντικές του επιδόσεις, συνεπώς υπόκειται σε δημόσιο έλεγχο (πελάτες, ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον κτλ) και τρίτον για να διατηρήσει την πιστοποίηση υποχρεώνετε να βελτιώνει συνεχώς τις επιδόσεις του. Αυτή λοιπόν είναι η δική μας πρότασή, να αξιοποιήσουμε το σύστημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης για να δημιουργήσουμε μια γεωργία περιβαλλοντικά υπεύθυνη και οικονομικά βιώσιμη. Ένα μοντέλο πράσινης γεωργίας δηλαδή όπως ακούγεται τελευταία, το οποίο μπορούν να εφαρμόσουν οργανωμένες μορφές γεωργίας που εστιάζουν στην παραγωγή και στην σύνδεση με την αγορά και όχι το παραδοσιακό ΄΄συνεταιριστικό κίνημα΄΄ με τις γνωστές του παθογένειες - με τις ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις του πάντα.
Όλα αυτά τα χρόνια λοιπόν ο Νηλέας αλλά και πολλοί άλλοι, τόσο στη Μεσσηνία όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα δοκίμασαν το σύστημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης ο καθένας από τη δική του θέση καλλιεργώντας τις δικές του προσδοκίες. Εκτιμώντας ότι έχουμε κλείσει έναν κύκλο, μένει να ανασκοπήσουμε την έως τώρα πορεία μας και να αξιολογήσουμε τι έχουμε καταφέρει να βελτιώσουμε και τι στόχους θα θέσουμε στη συνέχεια. Εκτιμώ επίσης ότι έχει αναπτυχθεί η ωριμότητα για να μπορούμε να εστιάζουμε πλέον στις μετρήσιμες επιδόσεις και όχι στα πιστοποιητικά, των οποίων η έκδοση δυστυχώς έχει πάρει χαρακτήρα βιομηχανικής παραγωγής προς τέρψη των αριθμών του ΄΄μεγέθους της πιστοποιημένης γεωργίας΄΄ με το μίζερο παρόν και το ανύπαρκτο μέλλον.
Επειδή όμως διαπιστωμένα δεν υπάρχει μια ελαική πολιτική και φυσικά είναι μάταιο να περιμένουμε να δημιουργηθεί τώρα στις δύσκολες ώρες που περνάει η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια, θα πρότεινα να αναπτύξουμε έναν διάλογο στο έγκριτο και φιλόξενο ΄΄ελιά & ελαιόλαδο΄΄ για το ποια θα πρέπει να είναι η κατεύθυνση της ελληνικής ελαιοκαλλιέργειας προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ισχυρές πιέσεις. Διότι δυστυχώς πιστεύω ότι δεν κινδυνολογεί κανείς πλέον όταν προβλέπει κατάρρευση της ελαιοκαλλιέργειας και κατ’ επέκταση και της υπαίθρου αφού σε πολλές περιοχές της χώρας μας είναι σχεδόν μονοκαλλιέργεια. Και επειδή αυτοί που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα είναι οι άμεσα εμπλεκόμενοι παραγωγοί τυποποιητές έμποροι κτλ ας ξεκινήσουμε λοιπόν γιατί τα χρονικά περιθώρια είναι πλέον ασφυκτικά. Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, αρκεί να ξυπνήσει ο πολυμήχανος Οδυσσέας μέσα μας ΄΄για να βγει από τη σφίξη λάδι΄΄, άλλωστε η Ελλάδα πάντα στα δύσκολα διακρίθηκε.
Διαθέσιμο για διάλογο είναι επίσης και το ιστολόγιο μας. www.opnileas.blogspot.com

Κόκκινος Γιώργος
Πρόεδρος ΔΣ ΟΠ Νηλέας